Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, ngày 9/11, Quốc hội họp tập trung tại Nhà Quốc hội ở Hà Nội, thảo luận về Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội (KT-XH) năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022.
Tại đây, đại biểu Hà Đức Minh (Lào Cai) đánh giá nếu dịch bệnh còn kéo dài thì sẽ tạo nên cú sốc với sự tăng trưởng và nền kinh tế. Trong khi đó, tính đến tháng 8 thì 57/63 địa phương đã sử dụng hết nguồn ngân sách dự phòng và 8/63 địa phương đã sử dụng tối đa số dư quỹ dự trữ tài chính, trong khi nhu cầu còn lớn.
Vì vậy, để có thêm nguồn lực để phục hồi kinh tế, ông đề xuất 2 nội dung.
Thứ nhất, đại biểu Hà Đức Minh đề nghị tăng mức bội chi ngân sách thêm 100.000 tỷ đồng (khoảng 1% GDP) để có thêm nguồn lực thực hiện các mục tiêu chống dịch và phát triển. Việc tăng bội chi ngân sách thực hiện ngắn hạn trong 3 năm 2022-2024.
Thứ hai, thực hiện nới trần nợ công lên 50-52% GDP. Đại biểu Hà Đức Minh lý giải, trần nợ công được quy định là 60%, hiện mới đạt 44-46%. Do vậy hoàn toàn có thể nới thêm để tiếp tục huy động vốn.
Ngay sau đó, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn (Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách) giơ biển xin tranh luận với đại biểu Hà Đức Minh (Lào Cai) về việc tăng trần nợ công lên 51% GDP. Đây cũng là lượt tranh luận đầu tiên trong suốt gần 2 ngày Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế – xã hội.
Theo ông Nguyễn Hữu Toàn, tăng trần nợ công lên 51% GDP là mức tăng sẽ khiến dư nợ công đến 2025 tăng lên gấp đôi so với đầu nhiệm kỳ, tạo ra rủi ro rất lớn cho an ninh tài chính quốc gia.
Nhìn vào con số nợ công của năm 2021 và chuẩn bị cho năm 2022 thì dư nợ công khoảng 44% GDP – nhìn thì thấy tương đối thấp. Song, ông Toàn phân tích do bước vào năm 2021, chúng ta điều chỉnh GDP tăng hơn 1 triệu tỷ (tương đương mức tăng 25%). Như vậy, mẫu số tăng lên, số dư nợ tuyệt đối không giảm, mức độ tăng nợ vẫn còn nên “tỷ số nhìn có vẻ thấp nhưng cần hết sức quan tâm”.
Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn nhấn mạnh, đến 2021, mức trả nợ lãi và gốc đã xấp xỉ 25% GDP, tức là cứ 4 đồng chi tiêu thì có 1 đồng chi cho trả nợ. “Đây là nội dung cần quan tâm trong an ninh tài chính quốc gia”.
Đồng thời, ông Toàn cũng nêu điểm khác nhau khi Việt Nam nợ công tăng đều và liên tục qua các năm. Giai đoạn 2011-2015, tốc độ tăng nợ bình quân là 18,1%/năm. Đến giai đoạn 2016-2020, Quốc hội, Chính phủ đặt ra mục tiêu ưu tiên kiểm soát nợ công để đảm bảo an ninh tài chính cũng như các cân đối vĩ mô nên tốc độ tăng bình quân vừa qua được rút xuống còn trên 6,54%.
“Trong kế hoạch tài chính 5 năm hiện nay cũng xác định tăng 11%, nếu tăng trần nợ công lên 51% vào năm 2025 thì dư nợ công lúc đó khoảng 6,5 triệu tỷ đồng , tăng gấp đôi so với đầu nhiệm kỳ”, ông Toàn phân tích và đề nghị hết sức thận trọng.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách kết luận, đồng ý cần có chương trình phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, cần tính toán dư địa tài chính, tiền tệ một cách có cân nhắc để tránh rủi ro cho phát triển bền vững nền kinh tế về sau.
