Khoảng 30% các doanh nghiệp thủy sản đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ”
Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (Vasep), trong điều kiện áp dụng Chỉ thị 16 tại TP.Hồ Chí Minh và 19 tỉnh thành phía Nam, sản xuất và xuất khẩu (XK) thủy sản sụt giảm đáng kể, nhất là từ nửa cuối tháng 7, giảm khoảng 15 – 20% so với nửa đầu tháng khiến cho kim ngạch XK thủy sản cả tháng giảm khoảng 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, nhờ tăng trưởng cao trong nửa đầu năm nên lũy kế XK thủy sản 7 tháng đầu năm vẫn tăng 11%, đạt 4,88 tỷ USD. Điều này nhờ doanh nghiệp (DN) thủy sản đã nỗ lực và linh hoạt để ổn định sản xuất, duy trì nguồn cung, tận dụng cơ hội của các thị trường.
Áp dụng Chỉ thị 16 tại TP. Hồ Chí Minh và 19 tỉnh thành phía Nam theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hầu hết các tỉnh thành đã yêu cầu các DN chỉ được duy trì hoạt động khi đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường – 2 địa điểm” để phòng, chống dịch bệnh lây lan vào các nhà máy, các khu công nghiệp. Các DN thủy sản đã chung tay sát cánh cùng Chính phủ thực hiện nghiêm các quy định nhằm vừa chống dịch vừa duy trì được sản xuất.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ có khoảng 30% các DN thủy sản tại các tỉnh, thành phía Nam đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ”. Với những nhà máy thực hiện được, thì số lượng công nhân có thể huy động cũng chỉ 30-50% số lượng lao động, số còn lại phải nghỉ việc hoặc nghỉ không lương và công suất sản xuất trung bình đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây. Dự tính công suất chung của cả vùng giảm chỉ còn 30-40% và nguy cơ nguồn nguyên liệu cho sản xuất XK những tháng cuối năm sẽ thiếu hụt 20-30%.
Bên cạnh đó, DN đang bị gánh nặng các loại chi phí phát sinh do Covid-19 như trang bị cho công nhân làm việc 3 tại chỗ, trả thêm lương, chi phí xét nghiệm hàng tuần, trong khi các chi phí đầu vào và logistic tăng mạnh…
Các doanh nghiệp được chủ động lên phương án sản xuất
Để tháo gỡ khó khăn cho các DN thủy sản, mới đây Vasep đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) kiến nghị một số giải pháp ổn định sản xuất, kinh doanh sau giai đoạn “3 tại chỗ”.
Theo Vasep, việc thực hiện bộ quy tắc, hướng dẫn thực hiện “Y tế tại chỗ” chỉ là giải pháp tình thế không thể kéo dài do sức chịu đựng của các DN là có hạn. Trong khi đó, đối với các ngành sản xuất, XK rất cần có một kế hoạch chống dịch linh động theo sát thực tế với tình hình khống chế dịch tại các địa phương, sau khi được chích vắc-xin phòng dịch để các DN chủ động lên phương án sản xuất; các DN đang tạm ngưng sản xuất chuẩn bị đáp ứng các điều kiện chống dịch để quay lại sản xuất đáp ứng đơn hàng XK tăng vào dịp cuối năm…
Vì vậy, Vasep đề nghị Bộ Y tế hoàn thiện bộ quy tắc và tổ chức huấn luyện cho các tỉnh và DN thực hiện “Y tế tại chỗ”. Đồng thời, thực hiện chủ trương phối hợp và chia sẻ giữa DN và hệ thống kiểm soát bệnh tật (CDC), các DN sẽ chủ động sử dụng tổ y tế, trạm y tế của nhà máy, công ty tự tổ chức xét nghiệm cho người lao động 2 lần/tháng, mẫu xét nghiệm sẽ gửi cho cơ quan y tế và kết quả tự xét nghiệm của DN được áp dụng trong lưu thông và giao dịch. CDC cũng sẽ tổ chức xét nghiệm cho DN 1 lần/tháng, như vậy sẽ đảm bảo mỗi công nhân được xét nghiệm 3 lần/tháng.
Bộ Y tế có hướng dẫn xử lý kịp thời đối với các DN trong thực hiện “3 tại chỗ” như phát hiện F0, chỉ khoanh vùng và cách ly khu vực có nguy cơ, phun khử khuẩn, xét nghiệm… hướng dẫn các biện pháp an toàn “chặt trong, chặt ngoài” kiểm soát các nguồn lây nhiễm một cách hiệu quả và phù hợp nhằm giảm tổn thất cho DN và sinh kế cho công nhân, đồng thời đảm bảo an toàn dịch bệnh cho toàn nhà máy.
Hiệp hội này cũng đề xuất Bộ Y tế xem xét các điều kiện để thực hiện phương châm “1 cung đường – 2 địa điểm” kết hợp tuân thủ quy định 5K và các quy định về phòng dịch của DN, của cơ quan y tế địa phương. Khi đó, Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể về “1 cung đường – 2 địa điểm”, trong đó “1 cung đường” là đảm bảo cung đường từ nhà đến công ty và từ công ty về nhà với điều kiện có kiểm soát; “2 địa điểm” là tại nhà máy tuân thủ quy định phòng dịch của doanh nghiệp và tại nhà, nơi cư trú sẽ tuân thủ quy định cách ly tại nhà khi cần thiết để bảo đảm chống dịch…
Để hỗ trợ kịp thời cho DN trong bối cảnh hiện nay và khả năng phục hồi sản xuất – xuất khẩu, Vasep đề xuất và kiến nghị khẩn với Thủ tướng có chỉ đạo để chính quyền địa phương cùng hành động với các DN và các hiệp hội DN khẩn trương triển khai các gói hỗ trợ đã có của Chính phủ. Đồng thời, có các chính sách ưu tiên về giảm lãi suất vay ngân hàng, giảm 30% tiền điện cho đến ít nhất hết năm 2021…
